Periodontitis: A Degenerative Disease
Commonly referred to as gum disease, periodontitis derives its name from “inflammation of the tissues surrounding the teeth.” Teeth are anchored to the gums and the jawbone by their roots, which are connected through a network of fine fibrous tissue called the periodontal ligament. In essence, periodontitis is an inflammatory disease that destroys the structures supporting the teeth, including the gums, periodontal ligament, and bone. The primary cause is bacteria found in dental plaque and tartar, which trigger an excessive immune response, leading to tissue damage.
To explain the specific stages of the disease, the first stage occurs when bacteria accumulate around the gums, resulting in gingivitis, a stage where the inflammation is still reversible. Inflammation causes the blood vessels to dilate, making the gums swollen and red. Immune cells, such as macrophages and neutrophils, migrate to the inflamed area to fight the bacteria. At this stage, with proper oral hygiene and preventive dental treatment, such as scaling, the gums can fully recover to their pre-inflammatory state. Therefore, this stage is reversible. It is crucial not to miss this window of opportunity.
If this stage is missed, the disease progresses to the second stage. As inflammation advances, bacterial toxins and the immune response begin to destroy periodontal tissues. Inflammatory cytokines, such as TNF-α and IL-1β, stimulate bone-resorbing cells (osteoclasts), leading to bone loss, while matrix metalloproteinases (MMPs) degrade collagen in the periodontal ligament, which supports the teeth. Inflammation also accelerates damage to blood vessels and soft tissues. Consequently, bone resorption occurs. Even at the early part of this stage, proper dental treatment can provide some chance of regenerating the absorbed bone.
If the disease progresses further into the third stage, irreversible damage to periodontal tissues occurs. A periodontal pocket forms between the teeth and gums, allowing bacteria to penetrate deeper, which exacerbates the inflammation. Bone resorption and destruction of the periodontal ligament accelerate. At this stage, even with dental treatment, recovery is limited. The treatment goal becomes not tissue regeneration but slowing down the destruction of the tissues and maintaining the current state as much as possible.
The reason periodontitis can progress to the third stage unnoticed is that it often exhibits the characteristics of a chronic disease, making it difficult for patients to recognize. Since the body does not provide early alarming signals, it is essential to establish a schedule for regular dental check-ups. In other words, once periodontal tissues sustain irreversible damage, complete recovery becomes difficult, and the effectiveness of treatment diminishes with age, which is why periodontitis is considered a representative degenerative disease. To prevent this, proper oral hygiene, the correction of harmful oral habits, and regular dental check-ups are essential. Preventive dental treatments at this stage include scaling and root planning to remove plaque and tartar, which are the sources of infection. For more advanced periodontitis, curettage or periodontal flap surgery is performed to prevent the inflammation from worsening and to stabilize the periodontal tissues.
치주염은 퇴행성 질환
흔히 풍치라고 하는 치주염은 “치아 주위 조직에 발생한 염증”에서 이름이 유래하였습니다. 치아는 잇몸과 잇몸뼈에 치근이 고정되어 있는데, 치근과 잇몸뼈는 치주인대라고 하는 미세한 섬유조직으로 연결되어 있습니다. 즉, 치주염은 치은(잇몸), 치주인대, 골조직 등 치아를 지지하는 구조를 파괴하는 염증성 질환입니다. 원인은 주로 치태와 치석에 포함된 세균이며, 이로 인해 면역 반응이 과도하게 활성화되어 조직 손상이 발생합니다.
질병의 구체적인 단계를 설명하면, 첫 단계는 세균이 잇몸에 축적되면 치은염이 발생하며, 이 단계에서는 염증이 가역적입니다. 염증 반응으로 인해 혈관이 확장되고 잇몸이 부풀어오르며 붉게 변합니다. 우리 몸의 면역 세포(대식세포, 중성구)가 염증 부위로 이동하여 세균과 싸움을 합니다. 이 때, 적절한 위생 관리법과 치과 예방 치료를 시행하면, 완전히 염증 전 상태로 잇몸은 회복을 합니다. 그래서 가역적입니다. 이 시기를 놓치지 않는 것이 중요합니다.
이 시기를 놓치면, 2단계로 진행합니다. 염증이 더 진행되면서 세균 독소와 면역 반응이 치주 조직을 파괴하기 시작합니다. 염증성 사이토카인(TNF-α, IL-1β 등)이 골을 녹이는 세포(파골세포)를 자극하고 금속단백분해효소(MMP)가 치아 지지 조직인 치주인대의 콜라겐을 분해합니다. 염증 반응으로 인해 혈관 및 연조직 손상도 가속됩니다. 결과적으로 골 흡수가 일어납니다. 이 단계의 초기만 해도 적절한 치과 치료를 받으면, 흡수된 뼈의 재생시킬 수 있는 가능성이 있습니다.
여기서 더 진행해서 3단계로 가면 치주 조직의 비가역적 손상이 일어납니다. 치아와 잇몸 사이에 치주낭(잇몸 포켓)이 형성되고 세균이 더 깊이 침투하면서 염증이 악화됩니다. 골흡수와 치주인대의 파괴가 가속화됩니다. 이 단계에 이르면 치과 치료를 받더라도 회복이 제한적입니다. 이 단계의 치료 목표는 치주 조직의 재생이 아니라 조직 파괴를 최대한 늦추고 상태를 유지시키는 것이 됩니다.
3단계까지 방치되기 쉬운 이유는 치주염은 많은 경우에 만성 질환의 특성을 갖기 때문에 자각하기가 쉽지 않다는 것입니다. 우리 몸이 조기에 경고를 주지 않으므로, 우리가 스스로 정기적인 검진의 시간표를 세워두는 수밖에 없습니다.
즉, 치주조직이 한번 비가역적인 손상을 입게 되면 완전한 회복이 되기가 어렵고 연령에 비례해서 치료 효과가 반감되는 특성이 있어서 대표적인 퇴행성 질환입니다. 이를 예방하기 위해서는 적절한 위생관리, 해로운 악습관 개선, 정기적인 치과 검진이 필수입니다. 예방 단계의 치과치료는, 감염원인 치태와 치석을 제거하는 스케일링 및 치근활택술이며, 심해진 치주염에 대해서는 치주소파술 또는 치주 판막술을 시행해서 염증의 악화를 막고 치주 조직의 안정을 목표로 합니다.
牙周炎：一种退行性疾病
通常被称为牙龈疾病，牙周炎的名称来源于“牙齿周围组织的炎症”。牙齿通过牙根固定在牙龈和颌骨上，牙根通过一层称为牙周韧带的细纤维组织与这些结构连接。从本质上来说，牙周炎是一种破坏支持牙齿结构（包括牙龈、牙周韧带和骨组织）的炎症性疾病。主要原因是存在于牙菌斑和牙结石中的细菌，这些细菌会引发过度的免疫反应，导致组织损伤。
为了具体说明这种疾病的阶段，第一阶段是当细菌在牙龈周围积聚时引发牙龈炎。在这一阶段，炎症仍然是可逆的。炎症会导致血管扩张，使牙龈肿胀和发红。免疫细胞（如巨噬细胞和中性粒细胞）迁移到发炎部位，与细菌作斗争。在此阶段，如果进行适当的口腔卫生护理和预防性牙科治疗（如洁治），牙龈可以完全恢复到炎症前的健康状态。因此，这一阶段是可逆的。抓住这一时机非常重要。
如果错过了这一阶段，疾病将进展到第二阶段。随着炎症加剧，细菌毒素和免疫反应开始破坏牙周组织。炎症性细胞因子（如TNF-α和IL-1β）刺激破骨细胞，导致骨丧失，同时基质金属蛋白酶（MMPs）分解牙周韧带中的胶原纤维，这些纤维对支撑牙齿至关重要。炎症还加速了血管和软组织的损伤，最终引发骨吸收。在这一阶段的早期，适当的牙科治疗仍可能为被吸收的骨组织再生提供一定的机会。
如果疾病进一步进展到第三阶段，牙周组织会发生不可逆的损伤。牙齿与牙龈之间会形成牙周袋，允许细菌更深地渗透，从而加重炎症。骨吸收和牙周韧带的破坏会加速。在这一阶段，即使接受牙科治疗，恢复也是有限的。治疗目标不再是再生组织，而是尽量减缓组织的破坏并维持现有状态。
牙周炎能够不被察觉地进展到第三阶段的原因在于它通常具有慢性疾病的特征，使患者难以察觉。由于身体不会发出早期的警告信号，制定定期牙科检查的时间表至关重要。换句话说，一旦牙周组织遭受不可逆的损伤，完全恢复变得困难，且治疗效果会随着年龄的增长而降低，因此牙周炎被认为是一种典型的退行性疾病。为了防止这种情况，保持良好的口腔卫生、纠正有害的口腔习惯以及定期牙科检查是必要的。在这一阶段的预防性牙科治疗包括洁治和根面平整，以去除牙菌斑和牙结石这些感染源。对于更严重的牙周炎，则需要进行刮治术或牙周翻瓣术，以防止炎症恶化并稳定牙周组织。
پریودنتیت: یک بیماری تحلیل‌برنده
پریودنتیت که معمولاً به عنوان بیماری لثه شناخته می‌شود، نام خود را از “التهاب بافت‌های اطراف دندان‌ها” گرفته است. دندان‌ها از طریق ریشه‌های خود به لثه و استخوان فک متصل شده‌اند که این ریشه‌ها توسط شبکه‌ای از بافت‌های فیبری ظریف به نام رباط پریودنتال به یکدیگر متصل می‌شوند. به طور کلی، پریودنتیت یک بیماری التهابی است که ساختارهای حمایت‌کننده از دندان‌ها، از جمله لثه، رباط پریودنتال و استخوان را تخریب می‌کند. علت اصلی این بیماری باکتری‌هایی هستند که در پلاک دندانی و جرم دندان وجود دارند و واکنش ایمنی بیش از حدی را تحریک کرده و منجر به آسیب به بافت می‌شوند.
برای توضیح مراحل خاص بیماری، اولین مرحله زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها در اطراف لثه‌ها جمع می‌شوند و منجر به التهاب لثه می‌شوند، مرحله‌ای که در آن التهاب همچنان قابل برگشت است. التهاب باعث گشاد شدن رگ‌های خونی شده و لثه‌ها را متورم و قرمز می‌کند. سلول‌های ایمنی مانند ماکروفاژها و نوتروفیل‌ها به ناحیه ملتهب مهاجرت می‌کنند تا با باکتری‌ها مبارزه کنند. در این مرحله، با رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب و درمان‌های پیشگیرانه دندانپزشکی مانند جرم‌گیری، لثه‌ها می‌توانند به طور کامل به وضعیت سالم قبل از التهاب بازگردند. بنابراین، این مرحله قابل برگشت است. بسیار مهم است که این فرصت را از دست ندهید.
اگر این مرحله از دست برود، بیماری به مرحله دوم پیشرفت می‌کند. با پیشرفت التهاب، سموم باکتریایی و واکنش ایمنی شروع به تخریب بافت‌های پریودنتال می‌کنند. سایتوکاین‌های التهابی مانند TNF-α و IL-1β سلول‌های جذب‌کننده استخوان (استئوکلاست‌ها) را تحریک می‌کنند و منجر به از دست رفتن استخوان می‌شوند، در حالی که ماتریکس متالوپروتئینازها (MMPs) کلاژن موجود در رباط پریودنتال که دندان‌ها را حمایت می‌کند، تخریب می‌کنند. التهاب همچنین آسیب به رگ‌های خونی و بافت‌های نرم را تسریع می‌کند. در نتیجه، جذب استخوان رخ می‌دهد. حتی در مراحل اولیه این مرحله، درمان مناسب دندانپزشکی می‌تواند فرصتی برای بازسازی استخوان جذب‌شده فراهم کند.
اگر بیماری بیشتر پیشرفت کرده و به مرحله سوم برسد، آسیب غیرقابل بازگشت به بافت‌های پریودنتال رخ می‌دهد. یک پاکت پریودنتال بین دندان‌ها و لثه‌ها تشکیل می‌شود که به باکتری‌ها اجازه می‌دهد عمیق‌تر نفوذ کنند و التهاب را تشدید کنند. جذب استخوان و تخریب رباط پریودنتال شتاب می‌گیرد. در این مرحله، حتی با درمان دندانپزشکی، بهبودی محدود است. هدف درمان دیگر بازسازی بافت‌ها نیست بلکه کاهش سرعت تخریب بافت‌ها و حفظ وضعیت فعلی تا حد ممکن است.
دلیل اینکه پریودنتیت می‌تواند به مرحله سوم بدون توجه پیشرفت کند، این است که اغلب ویژگی‌های یک بیماری مزمن را نشان می‌دهد که تشخیص آن را برای بیماران دشوار می‌کند. از آنجایی که بدن سیگنال‌های هشداردهنده اولیه ارائه نمی‌دهد، ضروری است که یک برنامه منظم برای معاینات دندانپزشکی تنظیم شود. به عبارت دیگر، هنگامی که بافت‌های پریودنتال دچار آسیب غیرقابل بازگشت شوند، بهبودی کامل دشوار می‌شود و اثربخشی درمان با افزایش سن کاهش می‌یابد، به همین دلیل پریودنتیت به عنوان یک بیماری تحلیل‌برنده شناخته می‌شود. برای جلوگیری از این وضعیت، رعایت بهداشت دهان و دندان، اصلاح عادت‌های مضر دهانی و معاینات منظم دندانپزشکی ضروری است. درمان‌های پیشگیرانه دندانپزشکی در این مرحله شامل جرم‌گیری و صاف کردن ریشه برای از بین بردن پلاک و جرم دندان است که منابع عفونت محسوب می‌شوند. برای پریودنتیت پیشرفته‌تر، کورتاژ یا جراحی فلپ پریودنتال انجام می‌شود تا از وخامت بیشتر التهاب جلوگیری شده و بافت‌های پریودنتال تثبیت شوند.
